DNS Nedir?
DNS, “Domain Name System” kelimelerinin kısaltması olan bir internet protokolüdür. İnternet üzerindeki bilgisayarların ve diğer cihazların IP adreslerini alan adlarıyla eşleştirmeyi sağlar. Bu sayede internet kullanıcıları, bir web sitesine veya herhangi bir internet hizmetine erişmek için, o hizmetin IP adresini ezberlemek yerine, daha kolay anlaşılabilir bir alan adını kullanabilirler. DNS, internetin çalışmasında önemli bir role sahiptir ve herhangi bir internet erişiminde mutlaka kullanılır.
DNS Ne Anlama Gelir?
DNS, İngilizce “Domain Name System” ifadesinin kısaltmasıdır ve Türkçe karşılığı “Alan Adı Sistemi” veya “Alan Adı Sunucusu” olarak çevrilebilir. İnternet üzerindeki bilgisayarların ve diğer cihazların IP adreslerini alan adları ile eşleştirerek, internet kullanıcılarının daha kolay ve anlaşılır bir şekilde erişim sağlamasını sağlayan bir internet protokolüdür. Bu sayede, internet kullanıcıları, bir web sitesine erişmek için, o sitenin IP adresini ezberlemek yerine, daha kolay anlaşılabilir bir alan adını kullanabilirler.
DNS’in Açılımı Nedir?
DNS, “Domain Name System” ifadesinin kısaltmasıdır. Türkçe karşılığı “Alan Adı Sistemi” veya “Alan Adı Sunucusu” olarak çevrilebilir.
DNS Sunucusu Nedir?
DNS sunucusu, Domain Name System (DNS) protokolünü kullanarak internet üzerindeki alan adlarının IP adresleri ile eşleştirilmesini sağlayan bir sunucudur. DNS sunucuları, internete bağlı her cihazın benzersiz bir IP adresine sahip olduğu düşünüldüğünde, internetin doğru şekilde çalışması için hayati öneme sahiptir.
Bir DNS sunucusu, IP adresi bilinen bir alan adı sorgulandığında, alan adı ile eşleşen IP adresini belirleyen bir işlem gerçekleştirir. İstemci, bir web sitesi adresini girerek veya bir e-posta göndererek DNS sorgusunu başlatır. Sorgu, önce yerel DNS sunucusuna yönlendirilir. Yerel DNS sunucusu, bir önbellek sorgusu yaparak, gerekli IP adresini önceden saklamış olabilir. Aksi takdirde, yerel DNS sunucusu, DNS hiyerarşisinde bir adım öne çıkarak, üst seviye DNS sunucusuna sorgu gönderir.
Üst seviye DNS sunucusu, alan adının uzantısına göre farklı birimlerin sorumlu olduğu alt DNS sunucularına yönlendirir. Alt seviye DNS sunucuları, daha önce yönlendirilen sorgu için cevap verir ve IP adresi ile ilgili bilgiyi içeren kayıtlar sağlar. Bu bilgi, üst seviye DNS sunucusu aracılığıyla yerel DNS sunucusuna geri gönderilir ve sonunda kullanıcıya gösterilir.
DNS sunucuları, internetin sorunsuz bir şekilde çalışmasını sağlayan önemli bir bileşendir. Bu protokolün çalışması, internet kullanıcıları için oldukça önemlidir ve internet hizmetleri için kritik bir unsur olarak kabul edilir.
DNS Adresi Nedir?
DNS adresi, bir cihazın internete bağlanırken kullandığı DNS sunucusunun IP adresidir. DNS sunucusu, internet üzerindeki alan adları ile IP adresleri arasındaki eşleştirmeyi sağlayan bir sunucudur. DNS adresi, internet kullanıcılarının internete erişirken, cihazlarının DNS sorgularını nereye yönlendireceğini belirler.
Bir cihaz, genellikle internet hizmet sağlayıcısı tarafından sağlanan varsayılan DNS adreslerini kullanır. Ancak, kullanıcılar istedikleri takdirde DNS adreslerini kendileri belirleyebilirler. Bu şekilde, DNS adresini değiştirerek, farklı bir DNS sunucusu kullanarak internet hızını artırabilir veya internet filtrelemesinden kaçınabilirler.
DNS adresi, bir IP adresi gibi sayısal bir değerdir ve genellikle nokta ile ayrılan dört bölüm halinde yazılır. Örneğin, “8.8.8.8” Google’ın sağladığı DNS sunucusunun IP adresidir. DNS adresleri, internet kullanıcıları için gizli bir bilgi değildir ve birçok DNS sunucusu ücretsiz olarak kullanılabilir.
DNS Nasıl Çalışır?
DNS, internet üzerindeki bilgisayarların ve diğer cihazların IP adreslerini alan adları ile eşleştirerek, internet kullanıcılarının daha kolay ve anlaşılır bir şekilde erişim sağlamasını sağlayan bir internet protokolüdür. DNS, hierarchal bir yapıya sahip bir sistemdir ve bir dizi sunucu ve veritabanından oluşur.
Bir kullanıcı, bir web sitesine erişmek istediğinde, cihazı öncelikle yerel DNS sunucusuna bir sorgu gönderir. Eğer yerel DNS sunucusunda, o alan adına ait IP adresi bir önbellekte saklanmışsa, cevap direkt olarak kullanıcıya gönderilir. Eğer önbellekte yoksa, yerel DNS sunucusu, sorguyu üst seviye DNS sunucusuna gönderir.
Üst seviye DNS sunucusu, alan adının uzantısına göre farklı birimlerin sorumlu olduğu alt DNS sunucularına yönlendirir. Alt seviye DNS sunucuları, daha önce yönlendirilen sorgu için cevap verir ve IP adresi ile ilgili bilgiyi içeren kayıtlar sağlar. Bu bilgi, üst seviye DNS sunucusu aracılığıyla yerel DNS sunucusuna geri gönderilir ve sonunda kullanıcıya gösterilir.
DNS hiyerarşik bir yapıya sahiptir ve alt seviye DNS sunucuları, daha spesifik alan adlarına ait IP adresleri saklar. Üst seviye DNS sunucuları ise, tüm alan adları için sorumlu olan kök DNS sunucularına yönlendirme yapar.
DNS’in çalışma prensibi oldukça basittir ancak internetin doğru ve etkili bir şekilde çalışması için son derece önemlidir. DNS sunucuları, internetin doğru şekilde çalışması için hayati öneme sahip olmasının yanı sıra, internet kullanıcılarının erişim sağlamak istediği web sitelerine daha kolay ve anlaşılır bir şekilde erişmelerini sağlar.
DNS Nasıl Değiştirilir?
DNS adreslerini değiştirmek oldukça kolaydır ve Windows, MacOS, iOS, Android gibi çoğu işletim sistemi üzerinde DNS ayarlarını değiştirmek mümkündür. Aşağıdaki adımları izleyerek DNS adreslerini değiştirebilirsiniz:
Windows:
- Başlat menüsüne girin ve “Ağ ve Paylaşım Merkezi”ni seçin.
- “Değiştirme bağlantı ayarları”nı tıklayın.
- İnternet bağlantınızın sağladığı bağlantıyı sağ tıklayın ve “Özellikler”i seçin.
- “İnternet Protokolü Sürüm 4 (TCP/IPv4)” seçeneğini tıklayın ve “Özellikler”i tıklayın.
- “Aşağıdaki DNS sunucu adreslerini kullan” seçeneğini işaretleyin ve istediğiniz DNS adreslerini yazın.
- “Tamam” düğmesine tıklayın ve ayarları kaydedin.
MacOS:
- “Sistem Tercihleri”ni açın ve “Ağ”ı seçin.
- Kullanmakta olduğunuz bağlantı türünü seçin.
- “Gelişmiş” düğmesine tıklayın.
- “DNS” sekmesini seçin.
- “DNS sunucularını otomatik olarak al” seçeneğini kaldırın.
- “+” düğmesine tıklayın ve istediğiniz DNS adreslerini yazın.
- “Tamam” düğmesine tıklayın ve ayarları kaydedin.
iOS:
- Ayarlar menüsüne girin ve “Wi-Fi” seçeneğini seçin.
- Kullanmakta olduğunuz ağı seçin.
- “DHCP” altında “DNS” seçeneğine dokunun.
- Mevcut DNS adreslerini silin ve istediğiniz DNS adreslerini yazın.
- “Kaydet” düğmesine tıklayın ve ayarları kaydedin.
Android:
- Ayarlar menüsüne girin ve “Wi-Fi” seçeneğini seçin.
- Kullanmakta olduğunuz ağı seçin ve “Ağ yapılandırması”nı seçin.
- “IP ayarları” seçeneğine dokunun ve “Dinamik” yerine “Statik” seçeneğini seçin.
- “DNS 1” ve “DNS 2” alanlarına istediğiniz DNS adreslerini yazın.
- “Kaydet” düğmesine tıklayın ve ayarları kaydedin.
Bu adımları izleyerek DNS adreslerinizi değiştirebilirsiniz. Ancak, DNS adreslerini değiştirmeden önce, hangi DNS adreslerinin en uygun olduğunu araştırmak ve güvenilir bir kaynaktan edinmek önemlidir. Ayrıca, DNS adreslerini yanlışlıkla değiştirirseniz, internet bağlantınızda sorunlar yaşayabilirsiniz. Bu nedenle, DNS ayarlarını değiştirmeden önce mevcut DNS ayarlarınızı not almanız önerilir, böylece istenmeyen sonuçlar oluşursa önceki ayarlara geri dönebilirsiniz.
DNS İçin Gerekli Dosya Türleri Nelerdir?
DNS’nin kendisi için gerekli dosya türleri yoktur. Ancak, DNS sunucusu yazılımı ve konfigürasyon dosyaları kullanılarak DNS sunucusu kurulumu ve yapılandırması yapılabilir. Bazı DNS sunucusu yazılımları şunları içerebilir:
- BIND (Berkeley Internet Name Domain): En yaygın kullanılan DNS sunucusu yazılımıdır ve Unix benzeri sistemlerde kullanılır.
- Microsoft DNS: Windows tabanlı sistemler için Microsoft tarafından geliştirilmiştir.
- djbdns (Dan Bernstein’s DNS): Hafif ve güvenilir bir DNS sunucusu yazılımıdır ve Unix benzeri sistemlerde kullanılır.
- PowerDNS: Yüksek performanslı bir DNS sunucusu yazılımıdır ve Unix ve Windows sistemlerinde çalışır.
- Knot DNS: Yüksek performanslı ve güvenilir bir DNS sunucusu yazılımıdır ve Unix benzeri sistemlerde kullanılır.
Konfigürasyon dosyaları, DNS sunucusu yazılımının yapılandırması için kullanılır. Bu dosyalar, DNS sunucusunun DNS sorgularını nasıl işleyeceği ve yöneteceği hakkında bilgi içerir. Örneğin, BIND DNS sunucusu yazılımı için, “named.conf” dosyası sunucu yapılandırmasını içerir.
DNS Tarihçesi
DNS, İnternet’in oluşumundan önce bile var olan bir problemi çözmek için geliştirilmiştir. İlk ağlar oluşturulduğunda, herhangi bir bağlantı kurmak için bir makine adı kullanmak zorunda kaldınız. Ancak, her makineyi hatırlamak ve her bağlantıda bunları kullanmak zor olabilirdi.
Bu nedenle, ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network) adlı ilk İnternet ağı için bir çözüm geliştirildi. 1983 yılında, Paul Mockapetris tarafından geliştirilen DNS, ARPANET için kullanılmak üzere tanıtıldı. DNS, IP adresleriyle uyumlu bir makine adı sistemi sağladı ve bu sayede İnternet trafiği daha kolay ve düzenli hale geldi.
DNS’nin ilk sürümleri sadece IPv4 adresleriyle çalışıyordu. Ancak, 1990’ların sonlarında İnternet’in büyümesiyle birlikte IPv4 adresleri tükendi. Bu nedenle, DNS yönetimini daha da önemli hale getirdi ve IPv6 adresleri de desteklenmeye başlandı.
Günümüzde DNS, İnternet’teki hemen hemen her cihaz tarafından kullanılmaktadır. DNS, birçok işletmenin ve hükümet kuruluşunun ana bilgisayarlarının ve hizmetlerinin adlarını yönetmek için kullandığı önemli bir teknolojidir. DNS ayrıca, hızlı ve güvenli bir İnternet deneyimi sağlamak için büyük İnternet servis sağlayıcıları tarafından kullanılmaktadır.